Gospodarka o obiegu zamkniętym na uczelni
Dr inż. Anna Rolewicz-Kalińska wraz z zespołem na podstawie analizy sytuacji w innych ośrodkach akademickich i danych zbieranych na Politechnice Warszawskiej opracowuje projekt Mapy Drogowej Transformacji Kampusu Politechniki Warszawskiej w kierunku Gospodarki o Obiegu Zamkniętym oparty o cyrkularny obieg zasobów i wartości. Projekt realizowany jest w ramach konkursu STRATEG PW (I i II etap).
W pierwszym etapie naukowcy przygotowali raport obejmujący dane dotyczące kampusu centralnego PW ora DS Babilon, m.in. analizę kluczowych strumieni produktów, analizę stanu gospodarki odpadami (w tym komunalnymi) oraz identyfikację wykorzystania w PW modeli biznesowych wpisujących się w GOZ (m.in. modelu współdzielenia i modelu wirtualizacji).
Przeprowadzona analiza wykazała, że do kluczowych wyzwań w PW w obszarze wdrażania GOZ należą: optymalizacja zarządzania zasobami i odpadami, ograniczenie wykorzystania produktów jednorazowego użytku, minimalizacja zużycia kluczowych zasobów (w tym papieru) oraz wdrożenie systemów monitorowania przepływu surowców i odpadów. Ważnym aspektem jest przemyślana polityka zakupowa uczelni i wdrażanie w praktyce zielonych zamówień publicznych. Równolegle konieczne jest rozwijanie mechanizmów współdzielenia infrastruktury i zasobów, obejmujących m.in. laboratoria badawcze, sprzęt elektroniczny, materiały dydaktyczne oraz inne zasoby instytucjonalne, co przyczyni się do zwiększenia efektywności ich wykorzystania i ograniczenia wytwarzanych odpadów. Z dostępnych danych na temat odpadów wytwarzanych w okresie wrzesień 2023 – sierpień 2024 wynika, że w PW najwięcej wytwarzanych jest zmieszanych odpadów komunalnych (73%). Największy udział w selektywnej zbiórce mają: papier i tektura (39,6%), odpady zielone (34%) oraz metale i tworzywa sztuczne (11,1%).
– Analizy stanu gospodarki odpadami na PW pokazują potencjał do optymalizacji systemu segregacji – mówiła dr Anna Rolewicz-Kalińska.
Z kolei analiza wykonana na dla Domu Studenckiego Babilon wskazuje, że codziennością jest współdzielenie zasobów, ale głównie w formie oddolnych inicjatyw podejmowanych przez studentów. Mieszkańcy akademika chętnie korzystają z przestrzeni wspólnych i infrastruktury użytkowej, w tym pralni, rowerowni, wypożyczalni sprzętu. Studenci chętnie wymieniają się przedmiotami i jedzeniem.
Z przeprowadzonej analizy ponad czterdziestu dobrych praktyk stosowanych w kilkunastu ośrodkach akademickich na świecie wynika, że współdzielenie zasobów, w tym aparatury naukowej, ponowne użycie sprzętu i materiałów, minimalizacja wytwarzania odpadów i optymalizacja gospodarowania nimi, cyrkularne zarządzanie wodą i energią to jedne z kluczowych aspektów wdrażania GOZ na uczelniach.
W drugim etapie projektu naukowcy skupiają się na danych pozyskanych z poszczególnych wydziałów i jednostek. Opracowują metodykę pomiaru cyrkularności (w oparciu o analizę przepływu materiałów), wyznaczając wskaźniki, które będą praktycznym narzędziem oceny efektywności wdrażania GOZ w jednostkach PW .
– Wierzymy, że nasza praca, w tym stworzenie rekomendacji, realnie wpłynie na politykę w obszarze GOZ i zrównoważonego obiegu wartości w PW – mówi Rolewicz-Kalińska.
Zespół badawczy: dr inż. Anna Rolewicz-Kalińska; dr inż. Krystyna Lelicińska-Serafin, dr inż. Piotr Manczarski; inż. Natalia Małyska, Aleksandra Śmietanka